Bezpieczny Bank nr 1 (74) 2019, s. 8-42
https://doi.org/10.26354/bb.1.1.74.2019

Anna Dobrzańska
ORCID: 0000-0002-8243-9716
doktor nauk ekonomicznych, zawodowo związana z Narodowym Bankiem Polskim

Łukasz Kurowski
ORCID: 0000-0002-3306-4276
doktorant w Kolegium Zarządzania i Finansów Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, zawodowo związany z Narodowym Bankiem Polskim

Antycykliczny bufor kapitałowy jako instrument polityki makroostrożnościowej. Dotychczasowe doświadczenia w Unii Europejskiej

Countercyclical capital buffer as a macroprudential instrument. Experience gathered so far in the European Union

Streszczenie

Antycykliczny bufor kapitałowy (CCyB) stał się jednym z kluczowych instrumentów makroostrożnościowych wykorzystywanych do przeciwdziałania procykliczności oraz nadmiernej akcji kredytowej. Celem artykułu jest analiza doświadczeń krajów unijnych, w których zdecydowano się na ustalenie dodatniego wskaźnika bufora antycyklicznego. Analizie poddano 10 krajów unijnych, które w latach 2014-2018 aktywowały bufor antycykliczny. Główne rozważania koncentrują się na analizie metodologii i przesłanek decyzji organów wyznaczonych w tych krajach. Wnioski z artykułu wskazują na ograniczoną użyteczność metodologii bazylejskiej. Dokonany przegląd doświadczeń pokazuje, że luka kredytowa wykorzystana jest jedynie jako wskaźnik pomocniczy, a decyzje w zakresie kalibracji bufora bazują na szerszym zestawie zmiennych, obejmującym m.in. ceny nieruchomości, zadłużenie, a także ryzyko geopolityczne. Ponadto, w niektórych krajach strategie makroostrożnościowe zakładają utrzymywanie niezerowego poziomu CCyB w normalnych warunkach.

Słowa kluczowe: antycykliczny bufor kapitałowy, luka kredytowa, ryzyko systemowe, organ wyznaczony, polityka makroostrożnościowa

Abstract

Countercyclical capital buffer (CCyB) has become a key macroprudential tool used to prevent pro-cyclicality and excess credit growth. The aim of this article is to analyze the experience of EU countries which decided to set a non-zero buffer rate. Ten EU countries, where the buffer was activated in 2014-2018, have been subject to the analysis. The key part of the article is devoted to the CCyB methodology and justification of the designated authorities’ decisions. The conclusions from the research indicate a limited usefulness of the Basel methodology. The country review shows that credit gap serves only as an auxiliary indicator while decisions on CCyB rate are based on a wider set of data, including property prices, indebtedness and geopolitical risk. Furthermore, in some countries macroprudential strategies assume maintaining a non-zero CCyB rate in normal times.

Key words: countercyclical capital buffer, credit gap, systemic risk, designated authority, macroprudential policy

Bibliografia

Basel Committee on Banking Supervision, Basel III: A global regulatory framework for more resilient banks and banking systems, December 2010 (rev June 2011).
Basel Committee on Banking Supervision, Guidance for national authorities operating the countercyclical capital buffer, December 2010.
Basel Committee on Banking Supervision, Range of practices in implementing the countercyclical capital buffer policy, June 2017.
Basel Committee on Banking Supervision, Towards a sectoral application of the countercyclical buffer: A literature review, Working Paper 32, Bank for International Settlements, March 2018.
Beau D., L. Clerc, B. Mojon, Macro‐Prudential Policy and the Conduct of Monetary Policy, Banque de France, 2011.
Behn, M., Haselmann, R., Wachtel, P., Procyclical Capital Regulation and Lending, The Journal of Finance, vol. 71(2), 2015, s. 919-956.
Dobrzańska A. Kolegialne organy makroostrożnościowe w UE – analiza rozwiązań instytucjonalnych, Bezpieczny Bank Nr 1 (70), Warszawa, 2018.
Dobrzańska A. Makroostrożnościowy wymiar regulacji CRDIV/CRR, Bezpieczny Bank Nr 1(58), Warszawa 2015.
Dobrzańska A., Polityka makroostrożnościowa – zagadnienia instytucjonalne. Teoria i dotychczasowe doświadczenia w Unii Europejskiej, Materiały i Studia nr 307, Narodowy Bank Polski, Warszawa, 2014.
Dobrzańska A., Polityka makroostrożnościowa banku centralnego, Difin, Warszawa, 2016.
Dobrzańska A., Polityka makroostrożnościowa jako narzędzie łagodzenia procyklicznej działalności banków, FINANSE Nr 1(7), Komitet Nauk o Finansach Polskiej Akademii Nauk, Warszawa, 2014.
Drehmann M., C. Borio, L. Gambacorta, G. Jimenez, C. Trucharte, Countercyclical capital buffer: Exploring options, BIS Working Paper No. 317, Bank for International Settlements, 2010.
European Systemic Risk Board, Implementation of the countercyclical capital buffer regime in the European Union, Macro-prudential Commentaries, Issue No. 8, December 2016.
Hájek J., J. Frait, M. Plašil, The countercyclical capital buffer in the Czech Republic, Financial Stability Report 2016/2017, Czech National Bank.
International Monetary Fund, Staff Guidance Note on Macroprudential Policy – Detailed Guidance on Instruments, 2014.
Komitet Stabilności Finansowej, Nadzór makroostrożnościowy w Polsce – ramy instytucjonalno-funkcjonalne, maj 2016, Warszawa.
Kurowski Ł., K., Rogowicz, Are business and credit cycles synchronised internally or externally? Economic Modelling, vol. 74, 2018, s 124-141.
Kurowski Ł., P. Smaga, Monetary Policy and Cyclical Systemic Risk-Friends or Foes? Prague Economic Papers Vol. 27 No. 5, 2018, s. 522-540.
Narodowy Bank Polski, Raport o stabilności systemu finansowego, grudzień 2018 r.
O’Brien E., M. O’Brien, S. Velasco, Measuring and mitigating cyclical systemic risk in Ireland: The application of the countercyclical capital buffer, Financial Stability Notes, No. 4, Central Bank of Ireland, 2018.
Osiński J., K. Seal, L. Xoogduin, Macroprudential and Microprudential Polices: Towards Cohabitation, IMF Staff Discussion Note SDN 13/05, International Monetary Fund, 2013.
Pipień M., P. Wdowiński, J. Kaszowska, Identyfikacja cech cyklu finansowego i jego synchronizacji z cyklem koniunkturalnym, Materiały i Studia nr 332, Narodowy Bank Polski, 2018.
Report of the Financial Stability Forum on Addressing Procyclicality in the Financial System, Financial Stability Forum, April 2009.
Rychtárik S., Analytical background for the countercyclical capital buffer decisions in Slovakia, BIATEC, 4/2014.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 23 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE, Dz. U. UE L 176/338 z dnia 27.06.2013.
Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym, Dz. U. poz. 1513 z dnia 1.10.2015 r.
Zalecenie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowe z dnia 18 czerwca 2014 r. w sprawie wytycznych dotyczących ustalania wskaźników bufora antycyklicznego (ERRS/2014/1), Dz. U. UE C293/1 z dnia 2.09.2014.
Zalecenie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie mandatu makroostrożnościowego organów krajowych (ERRS/2011/3), Dz. U. UE C 41/1 z dnia 14.2.2012.
Zalecenie Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego z dnia 4 kwietnia 2013 r. w sprawie celów pośrednich i instrumentów polityki makroostrożnościowej (ERRS/2013/1), Dz. U. UE C 170/1 z dnia 15.06.2013.
Bulgarian National Bank, Press release, 26 September 2018.
Central Bank of Ireland, Countercyclical capital buffer rate announcement, 5 July 2018.
Central Bank of Ireland, Introduction of the CCB in Ireland and announcement of buffer rate, 8 December 2015.
Czech National Bank, Provision of a general nature on setting the countercyclical buffer for the Czech Republic No. IV/2015 of 3 December 2015.
Czech National Bank, Provision of a general nature on setting the countercyclical capital buffer rate for the Czech Republic, No. II/2018 of 17 May 2018.
Décision no D-HCSF-2018-3 du Haut Conseil de stabilité financière, Relative au taux du coussin de fonds propres contracyclique, 29.06.2018.
Décision no HCSF/2015/1 du Haut Conseil de stabilité financière du relative au taux du coussin de fonds propres contracyclique, 30.12.2015.
European Systemic Risk Board, Countercyclical capital buffer.
European Systemic Risk Board, List of national macroprudential authorities and national designated authorities in EU Member States, 2017.
Finansinspektionen, Amendment to regulations regarding the countercyclical buffer rate, Decision Memorandum, 19 September 2018, FI Ref 18-11833.
Finansinspektionen, Regulations regarding the countercyclical buffer rate, Decision Memorandum, 8 September 2014, FI Ref 14-7010.
Haut Conseil de stabilité financière, Press release, 11.06.2018.
Lietuvos Bankas, Countercyclical capital buffer, Background material for decision, December 2017.
Lietuvos Bankas, Countercyclical capital buffer, Background material for decision, June 2018.
Narodna Banka Slovenska, Quarterly Commentary on Macroprudential Policy, July 2016.
Narodna Banka Slovenska, Quarterly Commentary on Macroprudential Policy, July 2018.
Narodna Banka Slovenska, Quarterly Commentary on Macroprudnetial Policy, July 2017.
Narodowy Bank Polski Antycykliczny bufor kapitałowy i modele wczesnego ostrzegania przed kryzysami bankowymi. Zastosowanie dla Polski. Materiał dla Komitetu Stabilności Finansowej, maj 2016.
Narodowy Bank Polski Poziom bufora antycyklicznego w Polsce, Materiał dla Komitetu Stabilności Finansowej, grudzień 2018 r.
Narodowy Bank Polski Wskaźniki cyklu kredytowego oraz kalibracja antycyklicznego bufora kapitałowego w Polsce, Materiał dla Komitetu Stabilności Finansowej, luty 2016 r.
Notification of countercyclical buffer in Denmark,  Ministry of Business and Growth.
Press release after meeting of the Systemic Risk Council, 18.12.2018.
Record of the Financial Policy Committee Meeting on 20 September 201Record of the Financial Policy Committee Meetings on 22 and 27 November 2017.
Règlement CSSF N° 18-07 sur la fixation du taux de coussin contracyclique pour le premier trimestre 2019, N° 1200 du 31 décembre 2018.
Swiss National Bank Implementing the countercyclical capital buffer in Switzerland: concretising the Swiss National Bank’s role, February 2014, Berne.
Swiss National Bank, Stance of the Basel III countercyclical capital buffer in Switzerland, 28 February 2018, Berne.
Systemic Risk Council, Activation of the countercyclical capital buffer, Recommendation, 20 December 2017.
Systemic Risk Council, Increase of the countercyclical capital buffer rate, Recommendation, 25 September 2018.

Pełny tekst artykułu w pdf: